BLOG: Naar districten-light in Gent!

Volksraadpleging districtsbesturen op de lange baan, titelt De Gentenaar. Doordat de hertelling van de handtekeningen onder het verzoek tot volksraadpleging over de installatie van districtsraden maar blijft aanslepen, wordt een volksraadpleging onmogelijk gemaakt. Of hoe paars in Gent zich blijft roeren als een duivel in een wijwatervat om haar zin te krijgen.

Meer echte, directe democratie nodig

Nu, wat de districsraden betreft, neem ik een vrij genuanceerd standpunt in. Allereerst ben ik ervan overtuigd dat er nood is aan meer directe democratie in de Gentse deelgemeenten, die elk hun eigenheid en diversiteit hebben, maar waar de inspraak maar al te beperkt is. Zwijnaarde is niet het centrum, is niet Ledeberg en valt niet te vergelijken met de Muide. De enige vorm van inspraak nu, zijn de periodieke "wijkdebatten" alwaar het schepencollege op een avond ter beschikking staat voor "debat" met de buurt. Als er zelfs vragen per vooraf opgenomen videoboodschap zijn, van pakweg twee bewoners van een flatgebouw die vragen om de grote boom er rechttegenover te snoeien omdat hij voor teveel schaduw zorgt, moet ik geen tekeningetje maken bij de strakke regie van die avonden en de zaken waarover gedebatteerd wordt. Het heeft dikwijls meer weg van een verkoopspraatje. Ook worden daarmee te weinig mensen bereikt, zoals ik ook vorig jaar opmerkte in Ledeberg. Er is dus zeker nood aan meer echte inspraak op wijkniveau, met rechtstreeks verkozen vertegenwoordigers.

Naar een district-light

Moeten we dan naar districten, zoals in het Antwerpse model, met eigen raden en districtsburgemeesters en -schepenen? Neen, dat denk ik dan weer niet. Die raden worden al snel een vangnet voor gebuisde politici en komen met een te grote overhead met bijhorend kostenplaatje. Een tussenvorm, een district-light, zou hierin een oplossing kunnen bieden. Een vorm van districten, met een districtraad uit rechtstreeks verkozen (quasi onbezoldigde) vertegenwoordigers. Districten zonder eigen ambtenarenstructuren, om Antwerpse toestanden te vermijden waar er soms zelfs rivaliteit is tussen de diverse ambtenarenapparaten. Districten zonder uitvoerende functie, die echter wel op eigen initiatief bindende of niet-bindende adviezen kunnen verlenen aan het stadsbestuur en eigen politiereglementen kunnen opstellen, voor zover deze niet in strijd zijn met dat van de stad. Dit zou tevens een ideaal orgaan zijn om hoorzittingen en/of informatiesessies te organiseren waarvan de centrale gemeenteraad ontlast kan worden, en zou eveneens de mogelijkheid moeten hebben om punten aan de agenda van de gemeenteraad toe te voegen. Echte, directere democratie dus, dichter bij de burger, met respect voor de eigenheid van de deelgemeenten, bottom-up in plaats van top-down, maar zonder een overdreven kostenplaatje.

Als een duivel in een wijwatervat

De discussie over districten in Gent is echter niet nieuw. Er valt een heel stuk over na te lezen in deze editie van de reeks "De eenzame fietser" van De Standaard. Reeds in 2000 stelde Tony Van Parys (CD&V) dit voor op de gemeenteraad, waar het afgeschoten werd door de paarse meerderheid.  Wakkere burger Arthur De Decker liet het hier echter niet bij en startte met het verzamelen van handtekeningen voor een volksraadpleging hierover. Met 27.000 ingezamelde handtekeningen zat hij ruim over het vereiste aantal voor een verplichte volksraadpleging, ware het niet dat het stadsbestuur er 5000 afkeurde na elektronische controle en er alzo 1380 te weinig waren. Een klacht bij Binnenlandse Zaken en een steekproef van hun kant, wees op een foutenmarge van maar liefst 33%. De stad keurde blijkbaar iets te gemakkelijk handtekeningen af. Uiteindelijk belandde heel de zwik in 2003 bij de Raad van State om een hertelling af te dwingen, waartoe in 2010 beslist werd en waarbij zelfs een dwangsom nodig was om de stad daar eindelijk toe aan te zetten. Ondertussen gaat die hertelling blijkbaar maar niet vooruit: 2 jobstudenten onder leiding van professor Ludo Veny hebben tot nu toe steekproefgewijs nog maar 40 % van de elektronisch geweigerde handtekeningen gecontroleerd.  

Ter vergelijking: in Antwerpen werden 49.000 handtekeningen onder het verzoek voor een volksraadpleging over de Lange Wappper op 14 dagen geteld door 16 uitzendkrachten. In Gent kunnen 27.000 handtekeningen niet op 3 maanden worden herteld, of mag men dat blijkbaar niet kunnen... Of je nu voor of tegen districtsbesturen bent, of voor of tegen een volksraadpleging hierover: dergelijke manier van werken is gewoonweg beneden alle peil en de term "goed bestuur" onwaardig.

Peter Dedecker, Federaal Volksvertegenwoordiger