BLOG: Systematisch armoede importeren is niet houdbaar

Het jaarverslag en de bijhorende jaarrekening van het Gentse OCMW zijn telkens weer een moment om eens stil te staan bij het gevoerde beleid van het voorbije jaar. De meerderheidspartijen kunnen hun beleid onderbouwd op hemelen en de oppositie boort datzelfde beleid even onderbouwd de grond in. Een mooie jaarlijkse traditie die ongetwijfeld ook nu donderdag verder gezet zal worden op de OCMW-raad. Maar met deze tekst wil ik even buiten die traditie stappen. De cijfers die ik in het jaarverslag en de jaarrekening las hebben me namelijk aan het denken gezet over een fenomeen dat het lokale niveau overstijgt.

Uit het verslag en de cijfers komt duidelijk naar voor dat de kosten voor leefloon stevig de hoogte in gaan. Van 34,7 miljoen naar 39 miljoen om precies te zijn. Idem dito voor de steun ihk van wet 65 (dringende medische hulp aan illegalen, tegemoetkoming aan buitenlands behoeftige). Daar zien we een stijging van 9,37 naar 11,85 miljoen. En dit is bovendien geen nieuw gegeven. De kosten voor sociale dienstverlening zijn namelijk sinds 2007 gestegen met 30%. Waar komt deze stijging vandaan? Het antwoord is even eenvoudig als ze triest is: de NV België heeft de laatste jaren de armoede geïmporteerd. Want wat blijkt ook de cijfers: 66% van de steungerechtigden is niet in België geboren. Waar het aantal Belgen in steun de laatste jaren min of meer stabiel blijft is het aantal niet Belgen juist spectaculair toegenomen. Dit impliceert twee zaken. Ten eerste dat de traditionele armoede niet weggewerkt wordt en ten tweede dat er bovenop systematisch mensen in armoede overkomen uit andere landen om hier OCMW-steun te vragen (en te krijgen). Een groot deel daarvan zijn nieuwe EU-burgers maar ook heel wat asielzoekers die niet terechtkunnen in de overbezette opvangstructuren komen bij het OCMW aankloppen.

De cijfers die ik hier aanhaal zijn van de Gentse situatie maar het zal in andere steden niet veel beter zijn. Uit Antwerpen en Oostende kwamen trouwens al duidelijke signalen dat er iets serieus schort. Deze precaire situatie kan niet enkel lokaal opgelost worden. Het lokale niveau moet uiteraard zijn verantwoordelijk nemen en binnen zijn bevoegdheden streng genoeg zijn in het toekennen van steun en moet daarnaast ook malafide praktijken of sociale fraude kordaat aanpakken. Niet om repressief te zijn maar net om sociaal te zijn zodanig dat de schaarse middelen terecht komen bij die mensen die het het effectief nodig hebben. Maar daarmee is de oorzaak niet aangepakt, enkel de symptomen. De oorzaken moeten op het federale niveau een oplossing krijgen. Zolang men federaal geen consequent migratie- en asielbeleid op poten zet blijft het lokaal dweilen met de kraan open.

België, een land met een torenhoge staatsschuld, een hoge belastingdruk en een sociale zekerheid die stilaan onbetaalbaar wordt kan het zich onmogelijk blijven permitteren om systematisch armoede te importeren.

Jeroen Lemaitre, OCMW-raadslid Gent